Шырав: хăнтăр амак - Чăваш сăмахĕсен кĕнеки

Чăваш сăмахĕсен кĕнеки

хăнтăрмак, назв. болезни. Ст. Чек. Хăнтăр амак, ăш ыратат (после еды под ложкой), хирсен каят. Хиреççĕ таким образом: больной стоит, скрестивши руки на груди. Другой подходит и правую свою руку (ал тунине) прижимает тою стороною, где алă тӳрчĕ, к спине больного, другую же руку (левую) прижимает к сложенным на груди рукам больного и, подаваясь корпусом назад, приподнимает больного. N. Хăнтăр амак, ăш хаярăн ыратат. 1) Хирĕлеççĕ: пилĕк тĕлĕнчен, хыçалтан патак урлă хурса икĕ алăпа чавса хутламĕ тĕлĕпе тытса малалла туртаççĕ, пуç, кăкăр вара хыçалалла каят, çавăн чухне шăтăртатат та, хăнтăр амак пулни иртет. 2) Çын йăтат: хăнтăр амак пулнă çын аллисене кăкăр çине, сулахай алли вĕçне сылтăм хул айне чиксе, сылтăм алли вĕçне сулахай аллин чавса хутламĕ тĕлне хурсан, тепĕри, унтан вăйлăрахĕ, ун хыçне тăрат та, хăрах аллине хăй кăкăрĕ çине лешин çурăм лапашкин аял вĕçне пулмалла хурат, хăрах аллипе лешин аллисенчен тытсан, хăй хыçалалла сулăнат, лешĕ вара çĕкленет; кăлт-кăлт çĕклеççĕ, хăнтăр амаклин кăкăр кĕлеткинчен аяларах кăлт-кăлт çĕкленĕ чух шăтăртатат, çĕкленĕ чух сурат, шăтăртаткаласан (виçĕ хут шăтăртаттараççĕ) вара чирĕ иртсе каят. Сред. Юм. Хăнтăр амак полсан, çынна каçанĕнчен тытса çĕклеççĕ те, вара каçан шатăртатат, ăна хăнтăр амак ватрĕ теççĕ. Ib. Хăнтăр амак пôлсан вар ыратать, хыçала каçана ôрлă патак тытса авăнсан шăтăртатать те тӳрленет.

Çавăн пекех пăхăр:

хăнт-хонт хăнтăла хăнтăла курăкĕ хăнтăр « хăнтăр амак » хăнтăр йӳççи хăнтăр йӳçĕш хăнтăр йывăççи хăнтăр кайăк хăнтăр тутлăш